Wegens het overlijden van mijn lieve papa zal deze blog onderbroken worden en keer ik onmiddellijk terug naar België.

Feliz navidad y próspero año nuevo!

" De ploeg van Wawautas en ikzelf
wensen jullie aangename feesten
en een spetterend 2010!!!
Ook in 2010 kan je op ons rekenen,
we gaan door op ons elan."

ciao-ciao,

Fré vanuit Bolivia

...en dank aan allen voor de steun in 2009...

De eerste fotos zijn er ook

Zie rubriek links : hier brandt de lamp

Zoekers en planners

Er gaat geen dag voorbij of er hangt wel een of andere pagadder aan mijn been, met zijn loopneus schuurend tegen mijn broekspijp alsof deze een reuze zakdoek is.  Zo gaat dat met klein mannen!!!  Een ander van hun favoriete liefhebberijen is het al joelend paardjerijden, dit gepaard gaande met de gebruikelijke grappen en grollen –had ik maar twaalf knieën, denk ik soms –maar hun allerleukste spelletje is niettemin het imaginair scheren van mijn stoppelbaardje.  Het is geweten dat de baardgroei van de indiaan uiterst minimaal tot nihil is, daarnaast hebben vele kindjes sowieso geen vaderfiguur thuis, waardoor mijn baardharen een zeer fascinerend en amusant gegeven blijken. Wat de mama’s nog delen, naast het feit dat het alleenstaande moeders zijn is het kostwinnerschap als marktvrouw veelal, (uitgevoerde alimentaties zijn hier even zeldzaam als de indiaan met de baard) en het leven rond de armoede grens.

De volkse buitenwijk Villa Fatima, waar het project gelegen is, staat bekend om de vele problemen die er heersen.  De werkloosheid- en alcoholproblematiek is groot, de straatcriminaliteit gaat crescendo en vele gezinnen kunnen de eindjes amper aan elkaar knopen.  Kinderen komen al op jonge leeftijd in aanraking met psychische of fysieke mishandeling, misbruik, geweld of verwaarlozing.  De gevolgen hiervan stellen we dagelijks vast in ons centrum.  De kansarme marktkinderen – die te klein zijn om alleen thuis te blijven en in de wetenschap dat ze anders in een doos of kist zitten of spelen tussen de koopwaar op de markt waar het oftewel koud is of tergend heet en als het regent is het bijna onmogelijk om droog te blijven – deze doelgroep vormt de grootste groep binnen de populatie die het centrum Wawautas bezoeken en dat was initieel ook de opzet en noodzaak van het project.  Daarnaast zijn er enkel probleem kinderen(een weeskindje dat bij zijn oude opa leeft, een hyperkineetje dat nergens welkom is, …) waarvan de economisch e situatie een ietsipietsie beter is.  Stel je daar vooral niet teveel bij voor.  Deze laatste doelgroep betaald een hogere bijdrage voor hun verblijf.  Een economische realiteit.  Naast het feit dat financierring noodzakelijk is, leren de ouders dat ze moeten investeren in hun kind, hoe symbolisch het ook moge wezen.  In Wawautas is het steeds een drukte van jewelste; peuters komen en gaan, knutselen met verschillende materialen, roepen, lachen, huilen, spelen gretig, puzzelen veel, sporten of iets dat daarvoor doorgaat , zingen,…(Wees gerust vrienden, ik jaag ze niet de stuipen op het lijf met mijn fenomenaal zangtalent!)  Wat niet meer of minder is dan op pedeagogische wijze de sociale en motorische vaardigheden stimuleren. Door de persoonlijke aandacht, die we kunnen schenken door onze kleinschaligheid, en de aanmoedigingen, in de veilege omegving die Wawautas biedt, ontwikkelen de kinderen mettertijd een reëel positief zelfbeeld die hun zelfvertrouwen, sociale competenties en weerbarheid vergroot. Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan persoonlijke hygiëne.  Er wordt hun aangeleerd om handen te wassen, tanden te poetsen en sommige krijgen  -uit pure noodzaak – een wasbeurt met zeep, niet elke dag want we moeten spaarzaam zijn met het water. Ik hoef jullie niet in het lang en het breed uit te leggen dat dit in de meeste thuissituaties geen evidenties zijn. Ook streven we naar een warme maaltijd met gevarieerd en verse ingrediënten en met prioriteit voor lokale producten.  Het staat buiten kijf dat dit voor een kind een cruciale leeftijd is, zowel wat voeding, gezondheid als opvoeding betreft.  Temeer opvoeding en vorming de basis van vooruitgang zijn.  Ik bedoel er met andere woorden mee dat de mensen het zelf moeten doen.  Bovendien nemen we de verantwoordelijkheid van de ouders niet weg maar ondersteunen we hen juist.  Het is juist de bedoeling dat ze de geleerde vaardigheden doorgeven aan hun broertjes, zusjes en familie.  De moeders springen op regelmatige basis binnen om samen te bespreken hoe de ontwikkeling van hun kind vordert en hoe ze dit kunnen stimuleren.  Sommige ook om eventjes hun hart te luchten, als een toeverlaat.

Wat de tweede pijler van het project betreft , namelijk de veelbelovende vormingsmomenten voor de ouders over diverse thema’s die hen aanbelangen of groepsdynamica’s met een meer psychologische inslag, is het een ander paar mouwen.   De opkomst is, eerlijk gezegd, povertjes te noemen tot dusver.  Wat nog niet per se wil zeggen dat de deelnemers die opdaagden er niets van hebben opgestoken, integendeel.  Ik weet het is not done in de ontwikkelingssector om een getrouw, realistisch en genuanceerd  beeld te geven van de werkelijkheid; sla de jaarverslagen er maar eens op na van de ngo’s , opgeklopte succesen worden breed uitgemeten en het zo leerzame falen verstopt.  Dat heeft de mafia, het wielerpeleton en de hulpsector gemeen…namelijk de omerta.  Of is Wawautas een uitzondering?  Zijn wij de enige die met dit soort en andere problemen te kampen hebben .  Daar geloof ik geen barst van.  Want daarvoor heb ik afgelopen jaren al teveel verantwoordelijke en medewerkers van andere projecten gesproken.  Iedereen, zonder uitzondering, komt met vergelijkbare voorbeelden en verhalen.  Paradoxaal genoeg is de zwijgplicht deels logisch want ‘Wiens brood men eet, diens woord men spreekt” We voelen de hete adem van de donateurs. Die willen resultaten zien (en terecht) .  De subsidiegevers verwachten  eindrapporten waarin je je moet verantwoorden (en terecht)…fantastisch schrijf je…want volgend jaar wil je weer subsidies.  Maar in werkelijkheid is ontwikkelingswerk moeilijk, een werk van lange adem en niet alles lukt.  Daarnaast zijn de hoge eisen en de kritische tot zeer kritische toon over ontwikkelingssamenwerking deels te te wijten aan de sector zelf met hun versimpelde emotionele-marketings-campagnes; “Voor 1euro red je een kind” Ja, was het maar zo eenvoudig! Voor 1 euro geef je kind hooguit een week pap.   Wat denk je dan als deze boodschap (illusie) jaar in jaar uit wordt herhaald?  Precies, wenkbrouwengefrons en dat het allemaal niets heeft geholpen, een doekje voor het bloeden.  Die theatrale gepolariseerde posities zijn belachelijk.   Voor alle duidelijkheid wil ik toch nog meedelen dat in het grote verhaal het betere gaat met de wereld.  Honger een armoede nemen af en onderwijs en gezondheid verbeteren.  Het zijn niet  zozeer een gebrek aan indrukwekkende resultaten maar de volstrekt overspannen abracadabra verwachtingen die de oorzaak zijn van de draagvlakcrisis van de sector.

Terug naar Wawautas.  We kuneen dus gerust stelen dat het betrekken van de ouders voor de vrijwillige vormingen geen vanzelfsprekendheid is voor een nieuw project in een ontwikkelingsland.     Maar we zijn  zoekers en proberen uit wat werkt en wat niet, om tussendoor steeds de koers bij te stellen.  Alleen zo, kan je in de weerbarstige, complexe werkelijkheid en op lange termijn iets ten goede veranderen.  Sta me toe te zeggen dat dit in tegenstelling is tot de vaak one-size-fits-all receptuur, voor verschillende landen op verschillende continenten van de planners uit luchtgekoelde glimmende kantoren in westerse hoofdsteden zoals de millenniumdoelen en de begrotingsteun zijn.

Enfin we wijken weer af.  In Wawautas moet er voor alle duidelijkheid nog si en veel la maar grosso modo doen het project en de medewerkers het goed.  94 verschillende kinderen bezochten het centrum en dit met een gemiddelde van 10 a 12 per dag.  De huidige ploeg die dit realiseert bestaat uit; Paula die als voltijdse haar dagen vult als opvoedster, kokkin en poetsvrouw, daarnaast Sandra (logopediste als opleiding) werkt halftijds vooral op inhoudelijk vlak en dan is er nog Juan Luis die halftijds (maar officieel veel meer) de taken vervult van psycholoog, projectverantwoordelijke en manusje –van –alles.  Deze ploeg wordt soms aangevuld met een vrijwilliger(ster) of een Boliviaanse stage student.

Voorts is er overigens nog meer goed nieuws over de uitbreiding van het centrum met een begeleidings- en woonproject voor jongeren uit de dorpen maar de uitleg hieromtrent zal voor een volgende keer zijn daar mijn darmen blijkbaar ook geen planners zijn en nu opspelen als een wasmachine in spoelfase…

Liefs,

Federico

Evo Morales: De Boliviaanse Sint???

De hemel was stralend blauw, ontzettend blauw eigenlijk. Niets suggereerde zelfs maar het bestaan van het begrip "wolken".  Een woelige menigte, met sterk gerimpelde door de zon getaande gezichten, stond op de plaza dicht opeengepakt en groeide elke minuut nog aan. Ze zwaaiden met blauwe vlaggen en riepen verkiezingsleuzen ter ondersteuning van hun kandidaat; huidig precedent Evo Morales. Als eerste inheemse volksleider werd hij in 2006 president van de natie, een precedent zonder voorgaande in heel Latijns-Amerika.

Ik trok op onderzoek bij mijn Boliviaanse vrienden met de vraag hoe de toestand er anno 2009 voorstaat met de verkiezingen voor de boeg. Mijn kameraad, schoenpoetser cléto, met zijn clownesk gezicht dat van rubber lijkt en waarmee hij zeer gelukkig mee kan kijken, maar ook tot totale wanhoop kan vervallen, dat alles om zijn woorden kracht bij te zetten is net zoals zovele inheemse (armen) uit het hoogland een voorstander van de Evo-politiek. Ik verwonderde me danig over zijn kennis toen hij me berichtte over de realisatie van de regering; o.a. de nationalisatie van de gas-industrie waardoor lands inkomen duchtig steeg, alsook over de nieuwe grondwet met socialistische grondslag die de rechten en cultuur van de Indigenas erkent en beter beschermt. Over die grondwet stuurde de president indertijd het volgend fraaie geboortebericht de wereld in: " Hier eindigt het koloniale verleden. Hier eindigt het neoliberalisme. Hier eindigt de heerschappij van het grondbezit." Ondertussen mengden verscheidene schoenpoetsers zich in het debat wat resulteerde in een soort geanimeerde straatconferentie. Het is natuurlijk hoopvol dat het überhaupt gelukt was om een nieuwe grondwet te tekenen maar het blijft onduidelijk of diegene die hun handtekening hebben gezet zich echt allemaal voor de verheven woorden zullen blijven inzetten.
Paula , de opvoedster van het project Wawautas, is gematigder maar bij gebrek aan andere valide kandidaten zal ook haar stem naar Morales gaan. "Als een kandidaat in de verkiezingsstrijd beweert dat hij aan de kant staat van het volk, dat hij in de politiek gaat om onze levensomstandigheden te verbeteren en dat hij daarom onze stem vraagt, en als hij belooft de prijzen te zullen bevriezen dan is hij, alleen al door dit ernstige probleem aan te roeren, zeker van de overwinning." Tegenstanders ergeren zich blauw aan zijn populisme en wijzen op het gevaar dat het ontaardt in een dictoriaal communisme. Ook dat hoor je voortdurend: Hugo Chavéz(Venezuela) de nieuwe Fidel, Evo Morales de nieuwe Fidel: Latijns-Amerika schijnt een kraamkamer van kleine Fideletjes te zijn geworden. Er is echter geen revolutie à la koude oorlog aan de gang en de invloed van de hoogbejaarde en doodzieke Cubaanse dictator Castro of van zijn broer worden met opzet schromelijk overschat. Sterker nog, het democratisch en legitiem karakter is één van de belangrijkste krachten van de huidige regering. Een parlement van afgevaardigden uit verschillende sociale bewegingen.

Carlos (middenkasse), die me eerst wantrouwig aankeek alsof ik een wezen ben from other space dat hier voor spionagedoeleinden is gedropt, wees me op het bondgenootschap tussen de regeringen van Ecuador, Bolivia, Cuba en Venzuzuela. Waarbij Chavez massaal veel dollars pompt in Bolivia voor o.a. infrastructuurwerken, studiebeurzen en helaas ook wapentuig. Met hun sociale bewegingen bieden ze een alternatief voor het gefaalde neo-liberalisme, de zogenaamde consensus van washington, en strijden tegen het imperialistische Amerika. De VS van hun kant sloot onlangs nog een akkoord met de regering van Columbia en huisvestigt er nu zes operatieve militairebasissen met luchthavens...zogezegd ter bestrijding van het terrorisme en de drugshandel...een handig rookgordijn, nietwaar? Volgens velen zijn het evenveel dolken in het hart van Latijns-Amerika. Naast de paramilitaire infiltratie en destabilisatie probeert de VS ook door ononderbroken economische sabotage de draagwijdte te ondermijnen van de sociale bewegingen. Het zou ons te ver leiden om de staatsgreep in Honduras tegen de democratisch verkozen precident Manuel Zelaya, waarven niemand geloofd dat deze kan plaatsvinden zonder de samenwerking van een beslissend deel van de militaire en geheime diensten van Washington, uit de doeken te doen. Kortom, grote aardverschuivingen op til en een crisis van formaat op het continent.
Dat Bolivia op gespannen voet leeft met Amerika heeft het deels ook te wijten aan de gevoerde coca-politiek van gewezen coca-boer Evo Morales. Dat dit een heilige plant is in de traditionele cultuur en een voorname plaats inneemt is onbetwistbaar maar dat het merendeel gebruikt wordt voor export, als bestanddeel om het duivelse Cocaïne te produceren, is een al even grote waarheid. Dat hij de productie verhoogt is dan ook een heikel punt. Het internet meldt -het internet heeft altijd wel iets te melden - dat de separatistische opstanden en tegenstanders zich niet toevallig bevinden in een gebied dat bekendstaat als de "halve maan" naar de figuur van de staten die ze vormen op de kaart van Bolivia. Daar in het oosten is Bolivia laag, relatief vlak, voorzien van goede landbouwgrond, olie en gas. De bevolking en voornamelijk de elite ervan met zowel Indiaanse als Europeese voorouders en met de steun van Amerika had het tot 3 jaar geleden in Bolivia voor het zeggen. Vandaar ook de vrees van deze oligarchie die het land naar extreme armoede voor velen, en extreme rijkdom voor weinigen brachten.

Hoe het ook zij, volgens de peilingen heet Evo Morales, met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid, op 6december een tweede ambtstermijn vast. Of hij de lont uit het explosieve kruitvat, Bolivia, zal kunnen halen durf ik echter niet te stellen. Ook aan de overbekende fraude in alle geledingen van de ambtenarij en partijen en aan de corruptie binnen het gerecht heeft hij nog een vette kluif.

Milton (student) mijn vroeger huisgenoot , met zijn sappige tongval, haalde zijn schouders op, en zei zachtjes "we zullen wel zien." Dat was al lang zijn en velen hun devies; que sera sera. Op de vraag hoe het met de Belgische politieke toestand gesteld was - leg dat circus maar eens uit - begon het, voordat ik hem van enige repliek kon dienen, zowaar meedogenloos te regenen. Het kwam uit het niets. Het viel met emmers, bakken, sluizen, nijlen, iguaçu's tegelijk, zodanig luid zelfs dat praten een onbegonnen zaak werd. Gered door de spreekwoordelijke Belgische bel zeker!!!

Liefs,
Federico
 
PS en volgende keer zal ik het project Wawautas na anderhalf jaar evalueren